Zabłudów Synagogue (1925 - 1941)
Synagogue in Zabludow.
Polnisch:
Bożnica w Zabłudowie koło Białegostoku była jedną z pierwszych synagog wybudowanych w Polsce. Niezwykłość świątyni powstałej w pierwszej połowie XVII wieku, klasyfikowałaby ją jako cenne dziedzictwo kulturowe, gdyby tylko nie uległa ona zniszczeniu podczas Drugiej Wojny Światowej.
Została wzniesiona z drewna modrzewiowego, bez użycia gwoździ. Powszechne synagogom już od XVI wieku były babińce-w Zabłudowie takie pomieszczenie powstało w tym samym czasie co sala główna. Miejsce na przestrzeni lat konsekwentnie ulegało zmianom. W 1646 dobudowano drugi babiniec. Dostawiono alkierze flankujące frontową fasadę, przypominające te, będące charakterystycznym elementem architektury polskich dworów. Sala Zabłudowskiej świątyni miała ściany zrębowe oraz była oparta na planie kwadratu, osadzona na obiegających je fasetach- nadawało jej to charakter centralny, a centralizacja sal od XVI wieku była powszechnym elementem architektury Bożnic. Przykrywało ją pozorne sklepienie wbudowane w więźbę dachową, krokwiowo-jętkową z krzyżulcami i ścianą kolankową. Charakterystycznym elementem obiektu była także trójczłonowa bima- dotąd jedyna znana tego rodzaju konstrukcja.
Stulecia obrzędów sprawiły że, za sprawą palonych świec, wnętrze synagogi było ciemne. Polichromie opisane przez Mathiasa Bersohna były bladobrązowe i bladozielone- między innymi dzięki jego świadectwu możemy wyobrazić sobie jak wyglądała świątynia. Została ona zniszczona w 1941 roku przez Niemców, którzy oblali ją benzyną i podpalili.